البته نمي‌توان كتمان كرد بين ايران و تركيه درمورد سوريه يك تحولي اتفاق افتاده و اين تحول همچنان رو به پيشرفت است. ضلع سوم اين مثلث همكاري روسيه است. بعد از كودتاي نافرجام، ما در روابط تركيه و روسيه هم شاهد تغييراتي جدي بوديم اما هيچ‌كدام از اينها مستندي جدي بر اينكه ايران، تركيه و روسيه به‌صورت سه‌جانبه در موضوعات منطقه همسو شده‌اند نمي‌تواند باشد.
به‌عبارت ديگر اين كشورها به‌صورت «دو به دو» با هم همكاري دارند اما به‌صورت «سه‌جانبه» تا الان وارد همكاري نشده‌اند؛ البته اين سه كشور در آينده شايد بتوانند در مختصات خود همكاري نيز داشته باشند اما مشخص نيست ماهيت اين همكاري چگونه باشد چون تركيه به‌عنوان متحد آمريكا، عضو ناتو و در چارچوب توافقات آتلانتيكي كار مي‌كند و جنس رابطه تركيه و روسيه متفاوت از رابطه ايران و روسيه است.
از سوي ديگر گزاره‌اي مطرح مي‌شود كه شايد علت تغيير سياست خارجي تركيه به كودتاي اين كشور برگردد درحالي‌كه خود كودتا در ادامه يك روند قرار داشت و يكي از دلايلي كه موجب كودتا شد نقد جدي به رفتار منطقه‌اي تركيه بود. درباره مباحث امنيتي كودتا اطلاع‌رساني شده اما اينكه كودتاگران چه حرف‌هايي داشتند هنوز چيزي بيان نشده و يكي از اين مسائل، سياست منطقه‌اي تركيه بود با اين حال نبايد از نظر دور داشت كه تركيه در سياست منطقه‌اي خود به نقطه‌اي رسيده بود كه مي‌بايست تغييري در سياست خود اعمال مي‌كرد و قبل از كودتا اين تغيير را در روابطش با روسيه شاهد بوديم اما كودتا تشديد‌كننده و شتاب‌دهنده اين تغييرات بود.
لذا نبايد تصور كرد تركيه ناگهان از يك مخالف جدي بشار اسد به كشوري متحد بشار اسد همچون ايران تبديل شود اما تركيه به اين جمع‌بندي رسيده كه نمي‌تواند سياست قبلي خود را ادامه دهد.به‌نظر مي‌رسد در شرايط كنوني تحليل ايران درباره سوريه بيشتر مورد قبول تركيه است به‌عنوان مثال درباره موضوعاتي همچون حفظ تماميت ارضي سوريه، تغيير‌ناپذيري مرزها و همكاري براي مبارزه با عناصر تكفيري به‌عنوان بي‌ثبات‌كنندگان منطقه، تركيه ديدگاه ايران را دنبال مي‌كند چون منافع خود را در اين مي‌بينيد.
همچنين ايران همواره معتقد بوده كه حكومت‌ها نبايد با زور و از طريق دخالت خارجي تغيير كنند و تركيه نيز كه خود در ماجراي كودتا با اين چالش مواجه شد مشاهده كرد ايران در رابطه با تركيه نيز همان موضع را دارد كه درباره سوريه داشته است.
به‌عنوان جمع بندي به‌نظر مي‌رسد حركتي كه تركيه در منطقه دنبال مي‌كند در روندي ميان‌مدت به سياست‌هاي ايران نزديكي بيشتري پيدا خواهد كرد.
- كارشناس مسائل منطقه
نظر شما